CHÍN ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ LỄ LÁ

Chúa Nhật Lễ Lá khởi đầu Tuần Thánh. Ngày này không cử hành riêng lẻ mà cử hành hai sự kiện rất quan trọng trong cuộc đời Chúa Giêsu. Đây là 9 điểm chúng ta cần biết:

01. Chúa Nhật Lễ Lá là gì?

Chúa Nhật Lễ Lá còn gọi là “Chúa nhật Khổ nạn”. Gọi là Chúa Nhật Lễ Lá phát xuất từ việc tưởng nhớ Chúa Giêsu hiển hách vào thành Giêrusalem, được dân chúng vừa cầm lá vừa tung hô (x. Ga 12:13). Gọi là “Chúa nhật Khổ nạn”vì Bài Thương Khó được đọc vào ngày này.
Theo tài liệu chính thức Paschales Solemnitatis (Đại Lễ Vượt Qua) nói về việc cử hành các ngày lễ liên quan đến Lễ Phục Sinh: Tuần Thánh bắt đầu từ Chúa Nhật Lễ Lá, liên kết việc tiên báo cuộc rước hiển hách với việc công bố cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu. Việc liên kết giữa hai sự kiện này của “Mầu Nhiệm Vượt Qua” được tỏ hiện và được giải thích qua việc cử hành Phụng Vụ trong ngày Lễ Lá, cũng như giáo lý về ngày lễ này.

02. Một điểm quan trọng của ngày này là cuộc rước lá trước Thánh Lễ. Tại sao chúng ta làm vậy?
Tài liệu Paschales Solemnitatis cho biết: Theo truyền thống, việc tưởng nhớ Chúa Giêsu vào Thành Giêrusalem được cử hành bằng cuộc rước trọng thể, mọi người hát noi gương các trẻ em Do Thái đồng thanh tung hô Đức Giêsu: “Thánh, thánh, thánh! Chúc tụng Đấng nhân danh Chúa mà đến”.
Cuộc rước lá được thực hiện trước Thánh Lễ, có thể vào chiều tối Thứ Bảy hoặc Chúa Nhật. Lá được làm phép và mọi người cầm lá trong cuộc rước, tưởng nhớ lúc Chúa Giêsu hiển hách vào Thành Giêrusalem.

03. Phải dùng lá cọ hay lá dừa?

Không nhất thiết phải dùng lá cọ hay lá dừa. Có thể dùng các loại cành lá khác. Cuộc rước lá kỷ niệm việc Chúa Giêsu vào thành Giêrusalem là cuộc vui mừng, mọi người cầm lá đã được làm phép, sau đó đưa lá về nhà.

04. Có cần hướng dẫn giáo dân?
Rất cần. Giáo dân nên được hướng dẫn về ý nghĩa của cuộc rước, để họ hiểu tầm quan trọng của cuộc rước. Đây là dịp người giáo dân được nhắc nhở rằng, họ cần tham dự cuộc rước để tôn vinh Con Thiên Chúa.
Lá được làm phép và được giữ lại, nhưng đừng coi lá đó như “bùa hộ mệnh” (amulet), hoặc coi lá đó có thể chữa bệnh, trừ tà, hoặc ngăn ngừa tai họa, vì như vậy là mê tín dị đoan. Lá đó được giữ tại nhà để biểu hiện niềm tin vào Đức Kitô là Đấng Thiên Sai, Đấng Cứu Độ, Ngôi Hai Thiên Chúa.

05. Chúa Giêsu làm gì trong khi vào thành Giêrusalem?

Chúa Giêsu là Vua các vua nhưng rất khiêm nhường. Ngài cưỡi lừa con vào thành thánh GIêrusalem chứng tỏ Ngài là Vua. Từ nay chúng ta hãy chú ý: Chúa Giêsu thực sự xưng vương. Ngài muốn con đường Ngài đi và hành động của Ngài được hiểu rằng, các lời hứa Cựu ước được hoàn tất nơi Ngài… Kinh Thánh cho biết rõ: “Nào thiếu nữ Sion, hãy vui mừng hoan hỷ! Hỡi thiếu nữ Giêrusalem, hãy vui sướng reo hò! Vì kìa Đức Vua của ngươi đang đến với ngươi: Người là Đấng Chính Trực, Đấng Toàn Thắng, khiêm tốn ngồi trên lưng lừa, một con lừa con vẫn còn theo mẹ” (Dcr 9:9). Ngài là Vua, nhưng Ngài không có ý thu nạp quân đội hoặc âm mưu lật đổ chính quyền La Mã. Quyền uy của Ngài ở trong sự nghèo khó của Thiên Chúa, sự bình an của Thiên Chúa, sức mạnh đó có ơn cứu độ.

06. Phản ứng của đám đông biểu hiện điều gì?
Đám đông tung hô Chúa Giêsu chứng tỏ họ nhận biết Ngài là Đấng Thiên Sai. Họ trải áo cho Đức Giêsu đi qua là cách thức làm lại truyền thống Israel khi xưa, đó là như khi dân chúng tôn vinh ông Jehu: “Họ vội vàng lấy áo choàng trải lên đầu thềm cấp, dưới chân ông. Họ thổi tù và, rồi hô lên: Jehu làm vua!” (2V 9:13).
Còn đối với các môn đệ, hành động của các ông là động thái tôn phong theo truyền thống vua David, chứng tỏ niềm hy vọng vào Đấng Thiên Sai.
Đoàn người đến Giêrusalem với Chúa Giêsu được bắt gặp trong sự nhiệt thành của các môn đệ. Họ trải áo trên đường khi Chúa Giêsu đi qua, họ bẻ những cành lá vừa vẫy chào vừa tung hô chúc tụng: “Hoan hô! Chúc tụng Đấng ngự đến nhân danh Đức Chúa! Chúc tụng triều đại đang tới, triều đại vua David, tổ phụ chúng ta. Hoan hô trên các tầng trời!” (Mc 11:9-10; x. Tv 118:26).

07. Chữ “Hosanna” nghĩa là gì?

Đức Giáo Hoàng Benedictô XVI giải thích rằng: Nguồn gốc của từ “Hosanna” là lời khẩn cầu, chẳng hạn như “Xin đến cứu giúp chúng tôi!”. Các tư tế lặp lại lời cầu này vào ngày thứ Bảy của kỳ Lễ Lều Tạm, trong khi đi vòng quanh bàn thờ bảy lần, như lời khẩn khoản cầu mưa. Lễ Lều Tạm dần dần thay đổi từ lễ cầu xin trở thành lễ ca tụng, là tiếng kêu vui mừng.
Vào thời Chúa Giêsu, từ này cũng ngụ ý Đấng Thiên Sai. Khi tung hô “Thánh! Thánh! Thánh!”, chúng ta thấy có cảm xúc phức tạp của đám đông theo Chúa Giêsu và các môn đệ vào thành thánh GIêrusalem: Vui mừng chúc tụng, hy vọng Đấng Thiên Sai đến, mong chờ Vương Triều David, đặc biệt là Vương Quốc Thiên Chúa đến để quốc gia Israel được tái lập.

08. Chỉ vài ngày sau, chính đám đông đón rước Chúa lại đòi đóng đinh Chúa Giêsu?
Cả bốn sách Tin Mừng đều nói rõ rằng, lòng kính trọng của đám đông đối với Chúa Giêsu khi Ngài vào thành Giêrusalem được thể hiện, nhưng không phải tất cả trong số họ đều là cư dân Giêrusalem. Tác giả Tin Mừng Matthêu cho biết: “Khi Đức Giêsu vào Giêrusalem, cả thành náo động, và thiên hạ hỏi nhau: ‘Ông này là ai vậy?’. Dân chúng trả lời: ‘Ngôn sứ Giêsu, người Nazareth, xứ Galilee đấy” (Mt 21:10–11).
Người ta đã nghe nói có một ngôn sứ xuất thân từ Nazareth; thế nhưng, Chúa Giêsu lại không mấy quan trọng đối với GIêrusalem, do đó người ta không biết Đức Giêsu là ai. Vì thế, điều này cho chúng ta biết rằng: Đám đông tỏ lòng kính trọng Chúa Giêsu tại cửa ngõ vào thành Giêrusalem không phải là đám đông hô to đòi đóng đinh Ngài.

09. Trình thuật cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu thế nào?

Tài liệu Paschales Solemnitatis cho biết: Trình thuật cuộc khổ nạn chiếm vị trí đặc biệt. Trình thuật này – tức là Bài Thương Khó – nên được hát hoặc đọc theo truyền thống, nghĩa là có ba người thể hiện Bài Thương Khó: Một người đóng vai Chúa Giêsu, một người kể chuyện, và một người đóng các vai khác.
Khi đọc Bài Thương Khó, không có đèn nến hoặc xông hương, cũng không làm dấu Thánh Giá. Vì lợi ích tâm linh, Bài Thương Khó nên được công bố đầy đủ.