HOÀN CẢNH RA ĐỜI CỦA CA KHÚC BẤT HỦ “SILENT NIGHT”

HOÀN CẢNH RA ĐỜI CỦA CA KHÚC BẤT HỦ “SILENT NIGHT”

"Silent Night" là một trong những bài hát mừng Giáng sinh được yêu thích nhất trên thế giới và đã được dịch ra hơn 300 thứ tiếng. Bài hát lần đầu tiên vang lên tại nhà thờ ở làng Oberndorf vào dịp Giáng sinh năm 1818.

Phần lời của ca khúc ban đầu là bài thơ được linh mục Mohr viết bằng tiếng Đức, sau đó được một người bạn của linh mục là thầy giáo kiêm nghệ sĩ đàn organ Franz Xaver Gruber phổ nhạc.

Trước Giáng sinh năm 1818, vì cây đàn organ trong nhà thờ đã hỏng, họ quyết định cùng thể hiện một bài hát với đàn guitar thay cho việc dùng dàn đồng ca. Ngày 24/12/1818, Cha Josef Mohr chuyển phần ca từ của Silent Night cho Gruber để ông soạn nhạc. Và ngay tối hôm đó, Silent Night đã vang lên tại nhà thờ làng Oberndorf.

Được xem là “ca khúc vì hòa bình thế giới”, Silent Night đã vượt qua khuôn khổ Giáo hội Công giáo, “bám rễ” vào các nền tôn giáo khác. Tháng 3 năm 2011, Silent Night đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể.

Bản Silent Night hát về một thời điểm thiêng liêng nhất của loài người từ hơn 2.000 năm trước, đó là đêm giáng sinh của Chúa Giêsu, vị Cứu Thế của nhân loại. Nhưng Ngài ra đời trong một khung cảnh thật bình dị – trong một chuồng gia súc, trên máng cỏ cho lừa. Ngài sinh hạ trong một gia đình lao động bình dị. Và những tác giả của bài hát ca ngợi Thiên chúa bình dị mà vĩ đại ấy cũng là hai con người bình dị của làng quê nước Áo, không phải là những tên tuổi lừng lẫy trong giới âm nhạc như Haydn, Beethoven, Mozart… như nhiều người lầm tưởng. Thậm chí, tên tuổi của họ suýt chút nữa đã vĩnh viễn rơi vào quên lãng, trái ngược hẳn với danh tiếng ngày càng lên cao của bài hát.

Thật khó tưởng tượng rằng một bài hát bất hủ như vậy đã ra đời bởi một nguyên nhân kỳ quặc: một sự cố về nhạc cụ của một dàn đồng ca địa phương trong ngày Giáng Sinh 24/12/1818. Thế rồi, nó được sáng tác và tập luyện trong một thời gian nhanh kỷ lục chỉ vài tiếng đồng hồ trước buổi lễ. Điều này khiến chúng ta liên tưởng đến việc bản nhạc này đã được sáng tác bởi ý Chúa thông qua hai người thường.

Cứ mỗi mùa Giáng Sinh về, bản Silent Night lại vang lên trong khắp các ngôi nhà, phố phường và nhà thờ. Nó mang lại một cảm giác đặc biệt khi được nghe trong Nhà Thờ Thiên Chúa. Dù có là giáo dân hay không, dù có hiểu nội dung bài hát hay không, hầu như bất cứ ai nghe nó cũng nảy nở một cảm giác an bình, để rồi hồn ta lặng đi trong giây lát và trôi vào một khung cảnh thiêng liêng cổ xưa mà ta không thể diễn tả được bằng lời. Hình như trong tâm khảm của mỗi chúng ta trỗi dậy một điều gì đó linh thiêng, một ơn cứu rỗi mà ta đã đón đợi từ lâu lắm trong vô thức.
Hay đơn giản đó là những phút bình lặng, tĩnh tâm hiếm hoi khiến trí ta sáng suốt hơn, lòng ta cao thượng hơn… những phút bình lặng thực sự mà bài hát mang lại cho loài người, cho một thế giới mà từ lâu đã trở nên không còn nhiều bình lặng.